رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي خطري براي سلامتي دارند؟
شيريني‌هاي رنگارنگ خوشمزه به‌نظر مي‌رسند؛ اما پژوهشگران مي‌گويند رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي ممكن است براي روده خطراتي داشته باشند.
شيوع سرطان كولوركتال (سرطان روده‌ي بزرگ) در ميان جوانان كه به‌عنوان افراد زير ۵۰ سال تعريف مي‌شوند، از اوايل دهه‌ي ۱۹۹۰ درسراسر جهان رو به افزايش بوده است. پيش‌بيني مي‌شود كه ميزان سرطان كولون (پس‌روده) و ركتال (راست‌روده) تا سال ۲۰۳۰ به‌ترتيب ۹۰ و ۱۲۴ درصد افزايش پيدا كند. يكي از دلايل احتمالي اين روند، افزايش جهاني مصرف رژيم غذايي غربي است كه شامل مقدار زيادي گوشت‌هاي قرمز و فراوري‌شده، قند افزوده‌شده و غلات تصفيه‌شده مي‌شود.
حدود ۶۰ درصد از رژيم غذايي استاندارد آمريكايي (SAD)، از غذاهاي فوق‌فراوري‌شده مانند شيريني‌هاي صنعتي، نوشابه‌ها و گوشت‌هاي فراوري‌شده تشكيل شده است. رژيم غذايي SAD با افزايش خطر ابتلا به سرطان روده‌ي بزرگ همراه است.
يكي از جنبه‌هاي نگران‌كننده غذاهاي فوق‌فراوري‌شده اين است كه بسيار رنگارنگ هستند. اين ويژگي در بسياري از خوراكي‌هاي خوشمزه تعطيلات عيد به‌چشم مي‌خورد؛ اگرچه بسياري از رنگ‌هايي كه به اين موادغذايي رنگ مي‌دهند، مصنوعي هستند. شواهدي وجود دارد كه رنگ‌هاي غذايي مصنوعي ممكن است فرايندهاي آغازگر سرطان را تحريك كنند.
لورن هافست، مدير مركز تحقيقات سرطان روده‌ي بزرگ در دانشگاه كاروليناي جنوبي، در حال مطالعه‌ي اثرات رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي روي ايجاد سرطان روده‌ي بزرگ است. درحالي‌كه پژوهش‌هاي وي در رابطه با خطر بالقوه‌ي رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي در زمينه‌ي ابتلا به سرطان تازه شروع شده است، او معتقد است كه بايد درمورد مصرف اين نوع خوراكي‌ها تجديدنظر كنيد.
رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي چه هستند؟
در صنايع غذايي، از رنگ‌هاي مصنوعي استفاده مي‌شود؛ زيرا موجب بهترشدن ظاهر غذاها مي‌شود. اولين رنگ‌هاي غذايي با استفاده از قطران زغال‌سنگ در اواخر دهه‌ي ۱۸۰۰ ساخته شد. امروزه، رنگ‌هاي غذايي اغلب از ماده‌ي شيميايي نفتالين كه از نفت گرفته مي‌شود، ساخته مي‌شوند و محصول نهايي «رنگ آزو» ناميده مي‌شود.
توليدكنندگان موادغذايي رنگ‌هاي مصنوعي را بر رنگ‌هاي طبيعي مانند عصاره‌ي چغندر ترجيح مي‌دهند؛ زيرا ارزان‌تر، درخشان‌تر و ماندگارتر هستند. اين در حالي است كه در طول قرن گذشته صدها رنگ خوراكي مصنوعي توليد شده است، بيشتر آن‌ها سمي هستند. فقط ۹ نمونه از اين رنگ‌ها موردتأييد سازمان غذا و داروي آمريكا است و تعداد رنگ‌هاي موردتأييد اتحاديه اروپا از اين هم كمتر است.
چه چيزي باعث ايجاد سرطان روده‌ي بزرگ مي‌شود؟
آسيب DNA عامل اصلي ايجاد سرطان روده‌ي بزرگ است. وقتي آسيب DNA در ژن‌هاي محرك سرطان رخ مي‌دهد، مي‌تواند به جهشي منجر شود كه به سلول‌ها مي‌گويد به‌طور كنترل‌نشده تقسيم شوند و اين امر موجب سرطاني‌شدن آن‌ها مي‌شود.
عامل محرك ديگر سرطان روده‌ي بزرگ التهاب است. التهاب زماني اتفاق مي‌افتد كه سيستم ايمني سلول‌هاي التهابي را براي آغاز التيام جراحت يا گرفتن پاتوژن‌هاي عامل بيماري اعزام مي‌كند. وقتي التهاب تداوم پيدا مي‌كند، مي‌تواند با آزادكردن مولكول‌هايي به نام راديكال‌هاي آزاد كه به DNA آسيب مي‌زنند، به سلول‌هاي سالم آسيب وارد كند. مولكول‌هاي ديگري به نام سيتوكين‌ها مي‌توانند موجب طولاني‌شدن التهاب شوند و در شرايطي كه جراحتي براي التيام وجود ندارد، باعث افزايش تقسيم سلولي و رشد سرطان در روده شوند.
عادات غذايي نامناسب طولاني‌مدت نيز مي‌تواند به التهاب خفيفي منجر شود كه علائم درخورتوجهي را ايجاد نمي‌كند؛ اما در اين شرايط، مولكول‌هاي التهابي مي‌توانند به سلول‌هاي سالم آسيب وارد كنند.
رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي و سرطان
اگرچه هيچ‌يك از رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي موردتأييد FDA به‌عنوان مواد سرطان‌زا طبقه‌بندي نمي‌شوند، پژوهش‌هاي موجود به خطرات سلامتي بالقوه‌ي آن‌ها اشاره مي‌كنند. براي مثال، باكتري‌هاي روده مي‌توانند رنگ‌هاي مصنوعي را به مولكول‌هايي تجزيه كنند كه موجب سرطان مي‌شوند. براي درك نحوه‌ي تعامل ميان ميكروبيوم و رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي و خطر احتمالي ايجاد سرطان به انجام پژوهش‌هاي بيشتري نياز است.
مطالعات نشان داده‌اند كه رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي مي‌توانند به DNA و پروتئين‌هاي درون سلول‌ها متصل شوند. همچنين، شواهدي وجود دارد كه رنگ‌هاي مصنوعي مي‌توانند موجب تحريك ماشين‌آلات التهابي بدن شوند. اين مكانيسم‌ها ممكن است براي سلامت روده‌ي بزرگ مشكل ايجاد كنند.
مشخص شده است كه رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي در جوندگان به DNA آسيب مي‌زنند. داده‌هاي منتشرنشده‌ي پژوهشگران دانشگاه كاروليناي جنوبي نشان مي‌دهد رنگ‌هاي الورا رد (Allura Red) يا رد ۴۰ (Red 40) و تارترازين (Tartrazine) يا يلو ۵ (Yellow 5) در محيط آزمايشگاهي در سلول‌هاي سرطان كولون مي‌توانند به DNA آسيب بزنند. اگرچه قبل از اينكه بتوانيم بگوييم كه اين رنگ‌ها مستقيما موجب آسيب DNA مي‌شوند، نتايج بايد در مدل‌هاي حيواني و انسان تكرار شود.
در محيط آزمايشگاهي كنترل‌شده، افزايش غلظت رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي قرمز و زرد موجب آسيب DNA در سلول‌هاي سرطان روده‌ي بزرگ مي‌شود. رده‌هاي سلولي سرطان روده‌ي بزرگ هنگام قرارگرفتن درمعرض الورا رد و تارترازين، آسيب DNA را نشان مي‌دهند.
تاثير رنگ هاي خوراكي مصنوعي / synthetic food dyes
درنهايت، رنگ خوراكي مصنوعي ممكن است به‌ويژه براي كودكان نگران‌كننده باشد. كودكان دربرابر سموم محيطي آسيب‌پذيرتر هستند؛ زيرا بدن آن‌ها هنوز در حال رشد است. كارشناسان بر اين باورند كه اين نگراني ممكن است شامل رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي نيز شود؛ خصوصا كه فراواني آن‌ها در غذاهاي كودكان زياد است.
مطالعه‌اي در سال ۲۰۱۶ نشان داد بيش از ۴۰ درصد از محصولات غذايي كه در يكي از فروشگاه‌هاي بزرگ در كاروليناي شمالي براي كودكان عرضه مي‌شدند، حاوي رنگ‌هاي غذايي مصنوعي بودند. پژوهش‌هاي بيشتري بايد براي بررسي اين مسئله انجام شود كه مواجهه‌ي مكرر با رنگ‌هاي غذايي مصنوعي چه تأثيري ممكن است بر كودكان داشته باشد.
كاهش خطر ابتلا به سرطان روده‌ي بزرگ
درحالي‌كه صرف چند وعده‌ي غذاي نامناسب در جريان تعطيلات باعث سرطان روده‌ي بزرگ نمي‌شود، رژيم طولاني‌مدت از غذاهاي فراوري‌شده ممكن است موجب اين مسئله شود. اگرچه براي درك ارتباط ميان رنگ‌هاي خوراكي مصنوعي و سرطان به پژوهش‌هاي بيشتري نياز است، اقدامات مبتني‌بر شواهدي وجود دارد كه مي‌توانيد هم‌اكنون براي كاهش خطر ابتلا به سرطان روده‌ي بزرگ انجام دهيد.
يكي از راه‌ها اين است كه براي سرطان روده‌ي بزرگ تحت غربالگري قرار گيريد. ديگري افزايش فعاليت بدني است. درنهايت، مي‌توانيد رژيم غذايي سالمي را دنبال كنيد كه حاوي غلات كامل و ميوه و سبزيجات بيشتر و الكل و گوشت قرمز و فراوري‌شده كمتر باشد.
برچسب: ،