واكسن DNA شما را تغيير مي‌دهد؛ اما نه آن‌طور كه فكر مي‌كنيد
واكسن‌هاي كوويد به انتخاب سلول‌ها براي تقويت پاسخ ايمني كمك مي‌كنند و از اين راه مي‌توانند تأثير اندكي بر DNA برخي سلول‌هاي سيستم ايمني داشته باشند.
يكي از موضوعات رايج درميان افراد مخالف واكسن اخيرا اين بوده است كه واكسن كوويد DNA را تغيير مي‌دهد. اما آيا آن‌ها اصلا مي‌دانند منظورشان چيست؟ تقريبا با اطمينان مي‌توان گفت نه. مخالفان واكسن عموما درمورد زيست‌شناسي چيزي نمي‌دانند.
مقالات زيادي قبلا منتشر شده است كه توضيح مي‌دهند واكسن‌ها نمي‌توانند DNA را تغيير دهند، ازجمله مقاله‌ي مشهوري كه در مجله‌ي فوربس منتشر شد و نيز توضيح‌هايي كه توسط مركز كنترل و پيشگيري بيماري آمريكا و يونيسف (صندوق كودكان ملل متحد) منتشر شد.
بياييد به اين مفهوم عجيب بپردازيم كه واكسن DNA را تغيير مي‌دهد. ابتدا توضيح مركز كنترل و پيشگيري بيماري را مي‌خوانيم:
«آيا واكسن كوويد ۱۹ DNA را تغيير مي‌دهد؟ خير. واكسن‌ها به هيچ روشي DNA شما را تغيير نمي‌دهند يا با آن تعاملي ندارند. هم واكسن‌هاي mRNA و هم واكسن‌هاي وكتور ويروسي كوويد ۱۹ دستورالعمل‌هايي (مواد ژنتيكي) را به سلول‌هاي ما مي‌رسانند تا دربرابر ويروس عامل كوويد ۱۹ محافظت ايجاد كنند. با‌اين‌حال، اين مواد هرگز وارد هسته سلول يعني جايي كه در آن DNA نگه‌داري مي‌شود، نمي‌شوند».
اين موضوع تاحدي درست است، اما توضيح دقيقي نيست.
درست است كه واكسن‌هاي كوويد ۱۹ مستقيما DNA را تغيير نمي‌دهند و همچنين درست است كه آن‌ها به هسته سلول يعني جايي كه در آن DNA قرار دارد، حمله نمي‌كنند. اما اين كل داستان نيست. (مقاله يونيسف دقيق‌تر است و به‌جاي آن نوشته است: اطلاعاتي كه درمورد اثرات مضر واكسن كوويد ۱۹ روي DNA انسان بيان مي‌شود، بي‌اساس و نادرست است).
به ياد داشته باشيد كه هدف اصلي واكسن، پيشگيري از عفونت‌هاي آينده است. يعني چيزي در بدن شما بايد تغيير كند؟ اما چه چيزي تغيير مي‌كند؟
هر زمان كه بدن شما توسط عامل خارجي (باكتري، ويروس، قارچ يا پاتوژن ديگري) مورد حمله قرار مي‌گيرد، سيستم ايمني از بين ميليون‌ها پروتئين تخصصي به نام آنتي‌بادي انتخاب انجام مي‌دهد. اين آنتي‌بادي‌ها اندكي با هم متفاوت هستند. نحوه‌ي انجام اين كار شگفت‌آور است: قطعات كوچك فراواني از DNA بريده مي‌شود و در ميليون‌ها تركيب دركنار هم قرار داده مي‌شود و هريك آنتي‌بادي متفاوتي را مي‌سازد. درنهايت، يكي از اين آنتي‌بادي‌ها پاتوژن را شناسايي مي‌كند (با اتصال به آن).
شگفت‌انگيزتر اينكه آنتي‌بادي‌هاي موفق توسط سلول‌هاي ايمني به شكل سلول‌هاي خاصي كه سلول B ناميده مي‌شوند و DNA كمي متفاوتي دارند، به خاطر سپرده مي‌شوند. DNA درون اين سلول‌هاي B كدكننده آنتي‌بادي مناسب براي تشخيص مهاجم، يعني در اين مورد، ويروس عامل كوويد ۱۹ است. پس از بهبودي از عفونت، برخي از اين سلول‌هاي ايمني (سلول‌هاي B و سلول‌هاي T) در گره‌هاي لنفاوي شما باقي مي‌مانند و به‌طور پيوسته به دنبال ظهور مجدد ويروس هستند.
اد يونگ اين موضوع را زيباتر توضيح داده است: گره‌هاي لنفاوي را به شكل دادگاهي پر از سربازان مسلح سلول T تصور كنيد كه هريك فقط يك نوع هدف دارد كه با آن مبارزه مي‌كند. سلول پيام‌رسان سراسيمه با تصوير غيرواضحي وارد مي‌شود و به نوبت آن را به هر يك از سربازان نشان مي‌دهد و مي‌پرسد: آيا اين همان فردي است كه بايد آن را هدف قرار دهيد. زماني كه سرباز مربوطه پيدا شد، مسلح مي‌شود و به سمت هدف حركت مي‌كند. (براي بررسي عميق‌تر درمورد نحوه عملكرد سيستم ايمني مقاله اد يونگ را بخوانيد كه آگوست ۲۰۲۰ در مجله آتلانتيك منتشر شد).
DNA موجود در اين سلول‌هاي B خاطره كمي از DNA موجود در تمام سلول‌هاي ديگر شما متفاوت است و علت آن واكسن است. (يا دقيق‌تر همان‌طور كه ايمني‌شناسي به مجله فوربس توضيح مي‌دهد: واكسن هيچ DNAيي را تغيير نمي‌دهد، حتي درون سلول‌هاي ايمني شما، اما موجب تكثير برخي سلول‌هاي ايمني مي‌شود كه قبلا تحت بازآرايي ژنتيكي قرار گرفته‌اند). خود واكسن در بدن باقي نمي‌ماند، اما به سيستم ايمني چند نسخه از پروتئين اسپايك SARS-CoV-2 (ويروس عامل كوويد ۱۹) را نشان مي‌دهد و سيستم ايمني آن را به خاطر مي‌سپارد. البته بايد بدانيد كه اگر با خود ويروس كوويد ۱۹ نيز آلوده شويد، تغيير مشابهي در DNA شما رخ مي‌دهد.
اما سلول‌هاي B فقط بخش كوچكي از بدن شما هستند. هر نوع سلول ديگري، از سلول پوست گرفته تا قلب و ريه و مغز، به‌كلي تحت‌تأثير واكسن قرار نمي‌گيرند. اگر هيچ راهي براي به خاطر سپردن نحوه مبارزه با عفونت‌ها نداشتيم، هرگز دربرابر عوامل بيماري‌زا مصون نمي‌شديم و در اين صورت بشر به‌سرعت منقرض مي‌شد.
در پايان، اجازه دهيد به اطلاعات نادرست ديگري نيز اشاره كنيم.
اوايل دنياگيري برخي از زيست‌شناسان معروف مؤسسه فناوري ماساچوست (MIT) مقاله‌اي را منتشر كردند كه در آن ادعا كرده بودند ويروس SARS-CoV-2 مي‌تواند ازطريق مكانيسم پيچيده و بسيار غيرمحتملي با DNA سلول‌هاي آلوده ادغام شود. اين مسئله واقعاً نگران‌كننده خواهد بود! بسياري ديگر به سرعت اشاره كردند اين نتيجه مي‌تواند توسط مكانيسم‌هاي معمول‌تري نيز توضيح داده شود.
اما در يك سال و نيم بعد با صدها ميليون عفونت، حتي يك مورد هم گزارش نشد كه در آن ويروس واقعا اين كار را انجام داده باشد. بنابراين، نه‌تنها اين رويداد (رونويسي معكوس RNA ويروس به ژنوم انسان) بسيار بسيار غيرمتحمل است، بلكه همچنين حتي درمورد واكسن‌ها صدق نمي‌كند كه حاوي قطعه كوچكي از mRNA ويروسي هستند. (البته آن مطالعه زيست‌شناسان MIT بسيار غيرمسئولانه بود. آن‌ها اساسا داشتند مهارت‌هاي فني خود را به رخ مي‌كشيدند و مي‌گفتند: «ببينيد مي‌توانيم ويروس را به چه كاري وادار كنيم!»؛ بدون درنظر گرفتن اين موضوع كه اگر مخالفان واكسن كار آن‌ها را به دست بگيرند، چگونه مي‌تواند به تحريف كشيده شود و موجب دردسر شود. پاسخ CDC كه در بالا ذكر شد به‌نظر مي‌رسد پاسخ مستقيمي به تفسيرهاي نادرست مطالعه MIT باشد).
بنابراين، به سؤال اصلي خود بازگرديم: آيا واكسن كوويد ۱۹ مي‌تواند DNA شما را تغيير دهد: مستقيما نه. اما به خاطر خود سيستم ايمني بله؛ DNA شما پس از دريافت هر نوع واكسني كمي تغيير پيدا مي‌كند. DNA شما همچنين هر بار كه از عفونتي ازجمله سرماخوردگي بهبود پيدا مي‌كنيد، تغيير مي‌كند. اما تغيير فقط در DNA بخش كوچكي از سلول‌هاي ايمني رخ مي‌دهد كه به‌عنوان نگهبان دربرابر عفونت‌هاي آينده عمل مي‌كنند و اين اتفاق خوبي است.
برچسب: ،